Inzicht in financiën is nog niet zo vanzelfsprekend

 Ik lees behoorlijk wat blogs, internet fora’s en literatuur die te maken heeft met financien, geld, beleggen, belasting en andere zaken. De boodschap in veel van het gelezen, maar ook zeker in mijn eigen teksten, is gebaseerd op het simpele principe van inzicht. Voor ons in het personal finance blogland hoekje van het internet is dit een gedragen principe die logisch en vanzelfsprekend is en waarmee we vaak de boodschap verspreiden dat als wij het kunnen iedereen het kan. Maar is dat wel zo?

Buddy

Zoals jullie weten ben ik buddy bij Fikks. Hoewel het platform zijn limitaties heeft is het idee erachter iets waar ik zelf ook achter sta. In de praktijk houdt dit in dat ik ook een inkijkje krijg in iemand zijn/haar huishoudboekje buiten het hoekje van het internet van personal finance. Wat mij opvalt als buddy is dat de mensen die zich aanmelden vaak geen flauw idee hebben wat ze uitgeven, of wat er precies binnenkomt (denk aan de magische toeslagen die zomaar op je rekening komen). Waardoor er snel een gat tussen de inkomsten en uitgaven kan ontstaan wat weer kan resulteren in schulden, geen buffer, etc etc. Ik hoef het hier niet te melden.

Het principe van de app is erop gebaseerd dat iemand zijn huishoudboekje zelf invult en jij de deelnemer hierbij kan helpen (lees aanmoedigen en van hulp kan voorzien bij vragen). Echter is dit natuurlijk wat lastiger als de deelnemer geen flauw idee heeft en je volledig afhankelijk bent van de deelnemer. Een fout is daarmee zo gemaakt wat weer kan leiden tot verkeerd advies. Tuurlijk zijn dit grens gevallen, maar in de tv-programma's op tv zie je ook niet voor niets dat een budgetcoach langskomt om alle papieren gewoon op te halen zodat ze het zelf op een rij zetten om misverstanden te voorkomen, waarna de vervolgstap is om samen met de deelnemer volledig door de administratie te lopen om het uit te leggen hoe het zit in de hoop dat deze voortaan de administratie zelf gaat bijhouden.

Recentelijk zagen we nog bij het tv-programma “waar doen ze het van” dat ze normaal nooit zo intensief naar de inkomsten en uitgaven keken, zelfs de mensen die net aan rond kwamen hadden nog nooit zo kritisch naar hun inkomsten en uitgaven gekeken, ook al viel er nog wel hier en daar wat te besparen. 

Andere uiterste

Tuurlijk zijn wij in dit hoekje van het internet het andere uiterste. We houden maandelijks, sommige zelfs wekelijks of dagelijks de inkomsten en uitgaven bij, doen vergelijkingen met voorgaande jaren. Kijken of we nog ergens anders kunnen besparen of slimmer om kunnen gaan met belastingregels, vooruit betalen op de zorgverzekering, budgetteren en plannen. Nou ja jullie begrijpen het, wij zijn doorgeslagen naar de andere kant wat wel weer ervoor zorgt dat we meer dan inzicht hebben in onze inkomsten en uitgaven, maar de basis blijft gelijk. Bijhouden, signaleren en acteren op de inkomsten en uitgaven, wat impliciet in mijn ogen dan ook betekent inzicht in financiën. 

Volgens het nibud heeft 79% overzicht over hun inkomsten en uitgaven, dat zou reden tot optimisme moeten zijn, maar als je alleen overzicht hebt zonder te signaleren en te acteren, laat staan begroten en anticiperen op aankomende veranderingen of überhaupt een bufferpotje te hebben is overzicht alleen niet erg nuttig.

Dit merk ik ook in mijn meer directe omgeving (vrienden, familie, collega’s) waar ze denken inzicht te hebben in financiën, maar het er meer op neerkomt dat ze “ongeveer” weten wat er binnen komt en uitgaat (en dus strikt genomen voldoen aan het Nibud statement). Ik durf dan ook te wedden, en pin mij er absoluut niet op vast want ik heb het absoluut niet onderzocht, dat van deze 79% met overzicht van hun inkomsten en uitgaven, er wellicht 20% is die dit heeft vergroot naar inzicht in financiën (signaleren, acteren, begroten). Een nog veel kleiner deel zal op het niveau van extreemheid zitten als wij in blogland waar we elke cent proberen te achterhalen, plannen en vooral op willen anticiperen.

Niet slecht

Dit is op zich natuurlijk niet erg, want als we allemaal bezig zouden zijn met consuminderen, analyses e.d. Zou onze economie niet blijven draaien, in essentie hebben wij hun hard nodig, net zo zeer dat zij ons nodig hebben om toch een beetje inzicht te hebben in hun financien en waar ik mijn steentje bij probeer te dragen via een platform zoals Fikks en in de toekomst via de opleiding schuldhulpverlener. Echter het is soms wel goed om te beseffen dat wij praten in blogland alsof het allemaal vanzelf sprekend is en het wel even te doen is, en dat is simpelweg niet zo voor de meeste mensen. Zei het via een beperking door “financiële ongeletterdheid”, interesse of simpelweg veel grotere zorgen te hebben op andere aspecten van het leven. Dat is ook iets wat niet belicht wordt. Het feit dat wij de tijd en ruimte hebben om er over na te denken en erop te acteren, iets wat sommige mensen simpelweg niet kunnen omdat ze erg diep in de ellende zitten.

Conclusie

Voor mijzelf is dit ook weer een bewustwording. Soms lijkt iets vanzelfsprekend voor iemand, maar kan dit als een compleet andere wereld worden gezien voor de ander. Geduld, begrip en wederzijds respect is hier nodig om tot een succes te komen en daar kan je elkaar in versterken. Het is dan ook goed om elkaars wereld te begrijpen en daarop in te spelen. Het principe van inzicht is altijd hetzelfde, maar de weg ernaar toe is voor iedereen anders. Zoals we vroeger thuis altijd zeiden, samen zijn we sterker, en dat geldt ook hiervoor.