Ik schreef recentelijk al over waarom wij nog geen zonnepanelen op het dak hadden liggen, en wat ons plan was om toch "groener" te worden me ons elektraverbruik, hoewel deze al erg laag ligt zoals ook bleek uit onze Q3 energiekosten blogpost. Maar er is een onderwerp waar ik al een tijdje niet over heb geblogd namelijk, het verlagen van ons gasverbruik.
Missie huis beter isoleren
In 2013 had ik nog een pagina aangemaakt met als doel ons huis beter te isoleren, inclusief een hele blogpost reeks die eraan vast kleefde waarin we de effecten van onze isolatie maatregelen uit de doeken deden. Toentertijd hadden we alleen de kozijnen gedaan, en was het idee dat ik op dezelfde manier de effecten van de overige verbouwen zou nagaan. Uiteindelijk is hier weinig van gekomen door andere prioriteiten. Maar in 2018 heb ik alsnog een blogpost gemaakt waarin ik al onze maatregelen daadwerkelijk heb kunnen meten, specifiek op de temperatuurdaling in de nacht van ons huis. Ik de grafiek is duidelijk te zien dat we veel minder warmte verliezen in de nachten, maar dat elke daarop volgende verbouwing, na het vervangen van de kozijnen, een kleiner rendement met zich meebracht. Nog steeds meetbaar, maar niet met vele procenten verbeteringen.
Fast forward naar 2020
Ik hou nog steeds deze informatie bij, daarom allereerst een update van de grafiek.
De donkerrode lijn en stippen is van het seizoen 2019 - 2020 (wat loopt van september 2019 tot maart 2020) is te zien dat het A. Niet echt koud is geweest, maar daarnaast dat we ook minder minder warmte kwijt raakte ten op zichtte van het seizoen 2018 - 2019. Dit terwijl we eigenlijk niets aangepast hebben. De reden hiervoor zit hem dan ook voornamelijk in wind en windrichting. Dit heb ik jaren geleden ook eens uitgezocht, waarbij als het oostenwind is in de winter het sowieso kouder is dan anders, maar dat in combinatie met een hardere wind er veel meer warmte weglekt naar buiten. We hebben een huis uit 1968 waardoor het geen verassing is, dat ondanks dat we geïsoleerd hebben, we alsnog natuurlijke ventilatiegaten hebben.
Effectief gezien is ons huis in het seizoen 2019-2020 76% efficiënter geworden ten op zichtte van het seizoen 2012-2013 (het jaar voordat we de kozijnen gingen vervangen). Onze bezuinigen hebben het comfort in huis dan ook behoorlijk verhoogd. Echter kunnen we niet stellen dat we ook 76% minder gas zijn gaan verbruiken. Dit is (als ik 2012 vergelijk met 2019 (beetje scheve vergelijking maar geeft een idee) afgenomen met 44%. Dit is deels te verklaren doordat je huis nog steeds verwarmd moet worden en het hard opstoken van het circuit in het begin de meeste energie kost. Een HR ketel werkt pas goed als de retour temperatuur lager is dan 55 graden waardoor er condensatie plaatsvind. Vorig jaar ben ik dan ook bezig geweest om de ketel iets beter af te stellen door bijv de aanvoer temperatuur te verlagen naar max 70 graden. De retour temperatuur bleef daarbij bij het opstoken rond de 50-55 graden, en wanneer het circuit warm was ging dit terug naar 40 - 45 graden om de temperatuur constant te houden. Dit heeft zeker een paar procent gescheeld in energieverbruik.
Stookseizoen van 2020 - 2021 aanpassingen
Maatregel 1: Ketel efficiënter afstellen
Dit jaar wil ik weer verder gaan in het optimaliseren van de ketel en de maximum aanvoer temperatuur op 65 graden zetten om te zien of het huis dan nog steeds snel genoeg warm wordt. Het zal iets langer duren voordat het huis op temperatuur zal zijn, maar doordat de ketel minder hard hoeft te stoken en de retourtemperatuur “laag” blijft zal dit ervoor zorgen dat de ketel efficiënter kan stoken met als gevolg minder m3 gas verbruik.
Maatregel 2: Stookbeleid aanpassen
Deze winter zullen we ongetwijfeld ook thuis werken en dat betekent dat we de hele winter thuis zullen zijn en meer m3 gas gaan verstoken. Ons stookbeleid was om s’avonds een uurtje voor het naar bed gaan de kachel uit te zetten (lees, zet hem op 5 graden). S’morgens ging de kachel niet aan voor dat half uurtje dat we uit bed waren en naar werk gingen. S’avonds als we uit werk kwamen ging de kachel aan en moest hij het temperatuurverschil overbruggen in korte tijd.
In het verleden (2012) heb ik wel eens geprobeerd om de temperatuur op 15-16 graden te zetten overdag, maar omdat we zoveel warmte verloren gedurende de dag/nacht was de kachel continue aan het stoken met als gevolg dat ons verbruik onwijs toenam. Daarna heb ik altijd de tactiek gehanteerd om niet te stoken als wij er niet zijn en dat werkte behoorlijk goed, getuige ook onze verbruikscijfers. Maar nu we dus gegarandeerd thuis zijn wil ik die tactiek aanpassen.
Het plan is om de kachel niet helemaal “uit” te zetten, maar “aan” te laten op 15 of 16 graden. Door dat te doen hoop ik dat het circuit op temperatuur blijft en wanneer de kachel aanslaat het niet zoveel m3 gas kost om het huis weer bij te warmen. Zeker nu het huis niet meer zoveel afkoelt zou 17 of 18 graden zelfs goed moeten zijn om die tactiek te hanteren. Maar zoals altijd, meten is weten, en dit jaar is eens een goed jaar om dat uit te gaan zoeken. Ik hoop hiermee ook weer een paar procent weten te besparen.
Maatregel 3: Onderzoek naar zolder verbouwing
Doordat we ook thuis werken hebben we het huis gesplitst. Iemand zit op zolder en iemand zit beneden. Hierdoor hebben we geen last van elkaar tijdens het videobellen en papa en mamadag. Maar het is ons nu ook op gaan vallen dat de zolder nog wel opgeknapt mag gaan worden als het gaat om isolatie. Het wordt er in de zomer ERG heet, en nu het wat kouder wordt, koelt het ook heel snel af en is het s’ochtends bibberen, terwijl de rest van het huis lekker nog 21-22 graden is, is het op zolder 17-18 graden. Een behoorlijk verschil en nu extra lastig als we straks daar gaan werken. Het geeft aan dat we beneden nu echt goed geïsoleerd hebben, maar er nog lang niet zijn en er altijd wel verbetering mogelijk is.
Daarom gaan we ook eens uitzoeken wat er op zolder mogelijk is qua isolatie. Er zit al isolatie en dakkapellen op, maar ik ben een beetje inspiratieloos wat we hier nu precies aan kunnen doen. Persoonlijk denk ik dat de dakkapellen zelf van het “waaibomen” gehalte is (nog van de vorige bewoners) en dat we, als we iets willen doen, direct deze ook moeten vervangen. Maar het is een vrij dure aangelegenheid om dat te vervangen als dat de enige optie is, en het zou dan puur op comfort alleen zijn. Ik denk namelijk niet dat er erg veel m3 te besparen valt op een totaal verbruik van ongeveer 750 m3 gas. Stel het dak wordt super geïsoleerd en ik geloof het bovenstaande plaatje dat het dak 30% van het verlies is (wat in ons geval zeker niet het geval zal zijn), staat dit gelijk aan 225 m3 besparing wat neerkomt op 157 euro per jaar aan gas bij een gasprijs van 0,70 cent. Dakkapellen vervangen hoef ik niemand te vertellen hoe duur dat kan worden en daar zie ik dan ook geen groot heil in.
De vraag is dus wat er dan wel mogelijk is, en daar ga ik eens op onderzoek naar uit.
Conclusie
Genoeg veranderingen en opties die hopelijk bijdragen aan het comfort en vermindering van verbruik hier in huis. Ik ben erg benieuwd en hou jullie natuurlijk op de hoogte! Maar de beste besparing is natuurlijk niet stoken. Ik ga dan ook net als vorig jaar voor de missie om pas 1 november de kachel aan te hoeven zetten!
Hoe gaan jullie dit stookseizoen om met het thuiswerken?
Reacties
De thermostaat staat redelijk stabiel tussen de 18C en 19C (koelt dus nooit ver af, maar warmen ook niet ver op). De retourtemperatuur van het water is daardoor slechts 23C en de aanvoertemperatuur 30C. Er komt hier dus alleen maar rook uit de schoorsteen als er warm water gepakt wordt, niet als de ketel aan staat. Rook = te hoge retourtemperatuur.
Overdag stook ik nu met de airco beneden, waardoor het iets warmer is (19.5C), maar ik vooral heel veel minder gas verwacht te stoken. Tot nu toe lijkt dit een afname in gasverbruik van ongeveer 50% op te leveren (adhv. de eerder genoemde graaddagen).
En met de temperaturen van de komende dagen zal het in absolute zin zelfs veel lager zijn: een totale afname van 70% moet mogelijk zijn voor de maand oktober.
Maar ook de komende maanden zal ik natuurlijk thuiswerken. Overigens zal in februari ons energieverbruik wel behoorlijk toenemen, dan verwachten we een kind. En dan zal het wel iets warmer in huis zijn dan 18C, helaas.
Erg netjes die retour en aanvoer temperaturen trouwens. Ik neem aan dat je ook LTV hebt hangen in huis om er ook daadwerkelijk de warmte in huis kwijt te kunnen krijgen? Zelf hebben we nog old skool verwarming met als gevolg dat we nu aardig op de ondergrens komen van efficiente warmte afgifte.
Ook ebn ik wel jaloers op je airco setup als verwarming.
De vloeroppervlak met vloerverwarming is ruim 70m2, de leidingen liggen op 10cm van elkaar.
Wat eigenlijk jammer is van CV-systemen, althans ik ken ze niet, is hun "domme" gedrag. Het zou zoveel efficiënter zijn om bijvoorbeeld eerst de radiatoren (op laag vermogen) naar de 40C te sturen, dus nog in het HR-bereik stoken, en dan pas verder te stoken naar hogere temperaturen. Maar de meeste ketels stoken zo snel mogelijk het water op de ingestelde temperatuur, waardoor je heel weinig voordeel hebt van de condensatie van rookgassen (en dat is nu juist wat een HR-ketel hoogrendement maakt).
Voor je tweede punt ben ik het helemaal eens. Dat is ook de reden dat ik de aanvoertemperatuur probeer te minimaliseren in huis en dat deze op 65 graden is gezet. Als deze op 85 zou staan schiet hij door naar 85 om daarna via modulatie weer erachter te komen dat het lager kan :).
Als het huis namelijk op temperatuur is, heb ik gezien dat de aanvoertemperatuur naar 35-40-45 gaat en retour ook op ongeveer die waardes blijft. Het gasverbruik is dan ook minimaal, afhankelijk van buitentemperatuur,wind,richting en isolatiewaardes natuurlijk ;-).
Maar eens, het zou in mijn ogen efficiënter zijn om langzamer op te bouwen, maar het nadeel daarvan is dat het ook langer duurt om het huis op te warmen en dat is natuurlijk weer slechte marketing voor de cv boeren ;-). Maar het zou wel fijn zijn om dit zelf te kunnen instellen, er zijn wel mogelijkheden om de stooklijn natuurlijk aan te passen, maar dan moet je wel weten wat je doet en persoonlijk zit ik daar ook niet op te wachten om daarmee in de weer te gaan. Ik laat het dus bij een maximum in te stellen op 65 graden om doorschieten te voorkomen.