Kan ik nog rekenen op AOW?

 Luxe of Zuinig gaat er vanuit dat hij geen recht heeft op AOW. Een simpel statement met een behoorlijk effect gezien een hoop mensen er op rekenen dat later AOW ook beschikbaar zal blijven. Laten we hopen dat ik het mis heb.

Onze bevolkingsdemografie

Nederland is een rijk land en heeft zijn zaken goed op orde getuige zijn triple A credit rating. Daar ligt het probleem dan ook zeker niet. Waar wel het probleem ligt is de huidige samenstelling van onze bevolking getuigde ook dit plaatje van het CBS.

Er is een dusdanige grote groep mensen tussen de 50 en 60 jaar die binnen nu en 20 jaar met pensioen gaan terwijl het aantal werkende niet enorm zal stijgen dat dit zeker voor druk gaat zorgen op de staatsuitgaven. Daar bovenop komt ook de stijgende levensverwachting (80+ voor mannen en 83+ voor vrouwen) en je hebt ingrediënten om je enigszins zorgen te gaan maken.

AOW leeftijd

De overheid is niet gek en heeft al de eerste stappen gezet om hier wat aan te doen. De meest makkelijke optie voor de overheid is om de AOW leeftijd te verhogen. Hiermee stellen ze de uitkering uit waarmee het aantal jaar dat de overheid deze “subsidie” hoeft te bekosten korter wordt tot iemand overlijd. Deze blijft in stappen omhoog gaan en staat voor mijzelf op 69 jaar en 3 maanden inmiddels. Met een levensverwachting van 80 jaar heb ik iets meer dan 10 jaar recht op AOW als ik tenminste gezond mag blijven.

Een ander aspect waarmee de overheid gaat spelen is dat de AOW losgekoppeld wordt van de minimum loonsverhogingen. Waarmee de AOW vrij blijft van verplichte verhogingen en afhankelijk is van de grillen van de regering om mensen mee te helpen. Dit is wederom een uitgavenverlaging voor de overheid.

Mijn gevoel is dat ze hiernaast ook indexatie op basis van inflatie gaan loslaten. De redenen kan je nu al bedenken. De inflatie is nog nooit zo hoog geweest als nu en dit zou een te grote kostenpost zijn voor de overheid. Nou goed, dat is een verwachting, maar zou mij niets verbazen. Het nadeel van deze ingreep is dat er een behoorlijke groep met mensen afhankelijk zijn van de AOW omdat ze zelf geen pensioen hebben opgebouwd en het eigenlijk niet kan dat deze mensen niet gecompenseerd worden. Immers, vroeger was het heel normaal dat de vrouw thuis bleef, en werden deze zelfs ontslagen als ze kinderen krijgen. Dat is tegenwoordig allemaal niet meer zo gelukkig, maar deze groep mensen is nog aardig groot en ik hoop oprecht dat de overheid dit niet vergeet.

Verwachtingen

Naast bovenstaande verwachting zal de AOW leeftijd straks niet meer veel stijgen. Immers het heeft weinig nut op de generaties van nu die verplicht een pensioen op bouwen. De overheid speelt daar nu ook op in door de verantwoordelijkheid steeds meer bij de burger te leggen om een pensioen zelf te regelen. Zeker met de grote groep ZZPers die Nederland rijk is, is het zaak zelf je zaakjes goed op orde te hebben. Hoewel dit nog niet zo vanzelfsprekend is.

Blijvende toenemende kosten voor AOW zullen het tweede item zijn waardoor de overheid dit langzaam zal gaan afbouwen. In 2018 gaven we 38.1 miljard uit aan AOW. Dit is een stijging van 700 miljoen ten op zichtte van 2017. Dit zal de komende 20 jaar alleen maar toenemen en een druk uitvoeren op onze overheidsuitgaven.

Mijn persoonlijke verwachting kan bestaan uit de volgende twee uitkomsten.

1. Er komt een maximaal “basis” bedrag, maar veel lager dan nu, als AOW voor mensen na een bepaald geboortejaar. Een splitsing van de generatie die niet voor zichzelf heeft kunnen zorgen en de generatie die wel voor zichzelf heeft kunnen zorgen en AOW daarmee een “extraatje” is geworden wat langzaam wordt afgebouwd afhankelijk uit welk geboortejaar je komt, om te compenseren voor de jaren inleg die er zijn geweest.

2. De AOW gaat er volledig vanaf vanaf een bepaald geboortejaar.

Die laatste is natuurlijk een zware pil en zal in een land als Nederland niet over één nacht ijs gaan, maar zal behoorlijk schelen op onze overheidsuitgaven als dit te realiseren is.

Impact

Probleem waarom item 2 niet zomaar mogelijk is, naast de maatschappelijke impact, bouwen we nu allemaal een pensioen op, op basis van ons inkomen. Maar we mogen alleen een pensioen opbouwen als het inkomen hoger is dan de zogenaamde AOW-franchise. En dat houdt in dat als ze hier iets aan willen doen dat de pensioenopbouw dient te veranderen. Ik hoef niemand te vertellen wat voor impact het heeft om in Nederland pensioenen aan te passen. We zitten namelijk midden in een verandering die al vele jaren heeft geduurd.

Item 1 is makkelijke te realiseren gezien dit alleen een aanpassing is van de AOW franchise wat elk jaar sowieso al gebeurd en ook prima is in te regelen. Dit kunnen ze dan gedurende toekomstige generaties langzaam afbouwen tot 0 waarmee de AOW tot einde kan komen. Het zal zo moeten, want er is een grote groep die natuurlijk al behoorlijk wat jaren pensioen opbouwt en hiermee geen rekening heeft kunnen houden met een afbouwde franchise. 

Hoe ga ik hier zelf mee om?

Zelf hou ik in mijn berekeningen in ieder geval rekening met geen AOW en zie ik het al als een extraatje. Mocht het meevallen zijn dat gewoon leuke bijverdiensten. Daarnaast zet ik ook, zover dat mogelijk is, in op de derde pilaar van het pensioenstelsel. Dat in combinatie met ons eigen vermogen en wat we in de tweede pilaar kunnen stoppen terwijl we nog werken hoop ik voldoende middelen te hebben om straks op een punt te kunnen komen dat ik niet langer afhankelijk ben van werken om te kunnen voorzien in onze behoeftes. 

Ik hoop oprecht niet dat het komt tot dit punt dat AOW eraf gaat, zeker omdat een hoop mensen er toch stiekem op rekenen. Maar ik hou er toch rekening mee omdat het simpelweg een onwijs dure kostenpost voor de overheid is en de overheid geen liefdadigheidsinstelling is. Het zal niet zo een vaart lopen allemaal en nog vele jaren duren voordat het ter sprake zal komen. Maar Luxe of Zuinig houdt er nu alvast rekening mee. Mocht het meevallen dan mooi meegenomen, mocht het toch wegvallen, dan maakt dat ook niets uit.

Wat zijn jullie verwachtingen met betrekking tot de AOW?