Kabinet formaties en FO plannen

 De verkiezingen zijn weer voorbij en de formatie gesprekken gaan weer van start. Zoals ik al eerder blogde staat er een hoop in de partijprogramma’s waarvan mijn FO hart nou niet bepaald harder van gaat kloppen. Sterker nog, het lijkt erop dat er genoeg gaat veranderen op het vlak van belastingen en vermogensbelasting de komende jaren. Maar waar moeten we rekening mee houden?

VVD - D66 - CDA - en?

Toen de eerste exitpolls kwamen, werd er meteen gespeculeerd dat VVD, D66 en CDA net wel of net niet een nipte voorsprong gingen halen in de tweede kamer. Inmiddels weten we dat deze formatie alleen niet standhoudt en niet eens voor een meerderheid kan zorgen in de tweede kamer. De eerste kamer missen ze zelfs nog meer zetels en dus lijkt het erop dat ze op zoek moeten naar een andere kandidaat om deze meerderheid te vinden. 

Vrijwel zeker is wel dat het de combinatie van deze drie partijen zal zijn om tot een kabinet te komen, de enige vraag is, wie partij nummer 4 zal worden, of nummer 5 of 6.....

Vermogen en VVD, D66 en CDA

Laten we eens terugkijken naar de partij programma's van deze drie partijen om te zien wat hun plan was met vermogen.

VVD

In het programma van de VVD (p. 11) staat ‘Kleine spaarders ontzien door belasting te heffen over het reëel ontvangen rendement. Om spaarders te beschermen verbieden we bovendien negatieve rentes voor het bedrag dat valt onder de grens van het depositogarantiestelsel.’ We treffen in het verkiezingsprogramma van de VVD ook het volgende aan: ‘De vaak gehoorde roep om meer belasting op vermogen en minder op arbeid biedt geen volledige oplossing. We willen ook niet dat het spaargeld, het huis of de oudedagsreserve van grote groepen mensen in beeld komt voor extra belastingen.’

D66

D66 geeft aan (p. 30) ‘We gaan vermogen in box 3 rechtvaardiger belasten. Zolang een heffing op het daadwerkelijk rendement niet uitvoerbaar is, kiezen wij voor meer progressiviteit in de tarieven. Voor het vermogen hoger dan € 1 miljoen voeren we een vermogensheffing in van 1 procent.’ D66 wil er dus naast een progressieve forfaitaire heffing ook een progressief tarief

CDA

In het programma van het CDA (p. 41) vinden we het volgende over box 3: ‘Door te sparen bouw je buffers op voor als het tegenzit. Een appeltje voor de dorst. Daarom willen wij geen belasting op spaargeld dat op een spaarrekening staat, zolang de rente nog lager is dan de heffing op vermogen. Dit geldt bijvoorbeeld als je in box 3 spaart voor je pensioen of voor spaargeld tot een bepaald maximum. Ook voor overige beleggingen voeren we een regeling in waarbij de belasting aansluit op de behaalde rendementen.’

Als we de programma’s teruglezen zien we dat VVD en CDA nog het meeste op één lijn zitten. D66 daarentegen wil graag een progressief tarief instellen voor bedragen hoger dan 1 miljoen. Nog steeds bescheiden als je het vergelijkt met wat de PvdA voorstelde en hier verwacht ik dan ook niet al te veel gekke zaken uitkomen. Sterker nog, ik verwacht en zou ook eerlijker vinden, als we eindelijk eens belasting op behaalde rendement  gaan introduceren. Andere landen om ons heen doen dit al, alleen vereist het een aanpassing in ons belastingstelsel die hier ook mee om kan gaan. Een progressief stelsel zie ik niet gebeuren en ik vermoed dat D66 hier water bij de wijn zal gaan doen.

Op vermogen en FO maak ik mij deze kabinets periode dan ook geen zorgen als het aan deze drie partijen zou zijn. Maar dat is het niet....

Partij 4, 5, 6...

Want nu wordt het lastig. Deze drie partijen hebben geen meerderheid, maar zoals Rutte ook al heeft omgeschreven willen ze het formatieproces zo kort mogelijk laten duren. En dat houdt in dat ze snel een andere partij over de streep dienen te halen om mee te gaan doen. Waarbij, je raad het al, er water bij de wijn gedaan moet worden.

SP

De SP is een veelgehoorde kandidaat als 4de partij. Ze kunnen hiermee 82 zetels in de 2de kamer krijgen en daarmee de meerderheid vastleggen, echter in de 1st kamer komen ze met 32 zetels nog steeds 6 zetels te kort. De slagkracht van deze optie zal niemand heel erg gelukkig gaan worden. Daarnaast is er nog een probleem. Want de SP wil op vermogen en inkomen extra belasting gaan heffen. En zoals de SP betaamd zal dit punt niet zo snel vanaf geweken worden want dit is juist waarom de achterban erop stemt. Hoewel dit vanuit oogpunt van 2de kamer zetels alleen een logische keus is, ben ik bang dat dit teveel problemen in de rest van het programma gaat opleveren en daarmee geen optie.

PvdA

De PvdA dan..... Huidige coalitie partner, maar ook enorm conflicterende programmas, wel zou hier de PvdA ervoor kunnen kiezen om water bij de wijn te doen om alsnog in het kabinet te komen. De vraag is echter of zij dit ook zo zien, of graag weer in de oppositie willen zitten. Hiermee zou de 2de kamer wederom op 82 zetels komen, maar de eerste kamer met 34 zetels nog steeds slagkracht missen. Dit zie ik nog wel als serieuze optie, maar niet zonder een 5de partij om de eerste kamer mee te overwinnen.

Groenlinks

Ze zijn gehalveerd en daarmee ook een mooi prooi om mee te formeren om alsnog in het kabinet te komen, maar net als de PvdA is op het gebied van vermogen en belasting een enorm gat te vullen. Maar als 4de partij is dit zeker een optie voor de 2de kamer met 81 zetels, maar net als bij de PvdA winnen ze niet de eerste kamer met 36 zetels.

Groenlinks + PvdA?

En dat brengt mij op de rare tijd waar we nu in leven. Want ik hoor de formaties al botsen als geen corona tijd was, maar in deze tijd van slagkracht is niemand gebaat bij twijfel en het missen van slagkracht. En dat brengt mij ook tot de eerste kamer die heel belangrijk is om te overwinnen. Als het lukt om deze partijen te herenigen hebben ze namelijk zowel de meerheid in de 2de kamer als de 1st kamer en kunnen wetsvoorstellen snel erdoor geloosd worden wat in deze tijd simpelweg een must is om iets voor elkaar te krijgen. Want met 90 zetels in de 2de kamer en 42 in de 1st kamer is dat een done deal.

De vraag is of Groenlinks en de PvdA hierop zitten te wachten, of dat beide partijen liever niet op de reservebank van een coalitie willen zitten, maar fel willen gaan uithalen vanuit de oppositie..... Vanuit solidariteit zou deze coalitie een slimme zet zijn, maar of het haalbaar is? Geen idee.

Andere opties?

Christenunie en SGP zijn ook vertrouwde opties, maar vanwege conflicten uit het verleden acht ik deze kans zeer klein. Ze zouden met 81 zetels in de 2de kamer wel een meerderheid weten te bereiken maar met 34 zetels in de eerste kamer te kort komen. 

Partij van de dieren dan? Zelfde verhaal, wel meerderheid 2de kamer maar niet eerste kamer. Wat nog wel zou kunnen is Groenlinks en Partij van de Dieren. Waarbij ze in de 1st kamer op 39 zetels komen. Echter verwacht ik niet dat dit realistisch is doordat de Partij van de Dieren simpelweg een te uitlopend programma heeft en vanuit de oppositie veel harder hun standpunt kunnen maken.

Benieuwd naar de uitkomst

Ik heb mijn voorspelling gedaan, puur en alleen kijkend naar een heel klein aspect puntje, namelijk vermogen en de eventuele match tussen de partijen. Normaal zou ik het niet mogelijk achten om zo een coalitie op te zetten, maar het zijn rare tijden en ik hoop dat alle partijen verstandig zijn en niet teveel willen vasthouden aan hun partijprogrammas maar slagkracht naar voren willen brengen. Er is veel te bereiken voor de partijen als ze samenwerken wat over 2 jaar beloond kan worden in de 1st kamer. De vraag is of ze het aandurven.

Wat denken jullie hoe de coalitie eruit komt te zien?

P.s. Dit zijn mijn persoonlijke voorspellingen op basis van een zeer beperkte blik op vermogen/box 3 zonder andere zaken in acht te nemen. Er zijn gaten in mijn redenering te schieten en daarom is het ook een persoonlijke mening